به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مهرنوشت، تنوع گونه‌های گیاهی استان یزد به ویژه گیاهان دارویی دربرخی مناطق کوهپایه‌ای استان به نحوی است که گاهاً با بعضی استان‌های خوش آب و هوا و پربارش برابری می‌کند.
استان یزد علی‌رغم برخورداری از آب و هوایی خشک و کویری، کلکسیونی از گونه‌های متنوع گیاهی است به نحوی که بیش از ۹۰۰ گونه گیاهی که نیمی از آن‌ها از ارزش دارویی و صنعتی برخوردارند، در مراتع، کوهستان‌ها و بیابان‌های این استان شناسایی شده است.
چهار هزار هکتار از اراضی استان یزد زیر کشت گیاهان دارویی
محمدرضا ابراهیمی مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی استان یزد در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد گفت: لازم است برای مقابله با کم آبی در استان یزد کشت گیاهان دارویی کم آبخواه جایگزین گیاهان پرآبخواه شود.
ابراهیمی کشت گیاهان دارویی را راه حل مناسبی برای مقابله با کم آبی در بخش کشاورزی دانست و افزود: در حال حاضر حدود چهار هزار هکتار از اراضی استان زیر کشت گیاهان دارویی است.
وی افزود: آنغوزه، اسفند، آویشن، زیره سیاه، آلاله، اسفرزه، افسنطین، بذرالبنج یزدی، بارهنگ، بادام شیرین، بادام تلخ، پنیرک خبازی، تاج ریزی، خرفه، شیرین بیان، خارشتر، مرزنجوش و هندوانه ابوجهل، برخی از گونه‌های دارویی و صنعتی استان یزد هستند.
تسهیلات برای کشت گیاهان دارویی
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی استان گفت: تهیه و تنظیم طرح اصلاح کشت و جایگزینی محصولات کم آبخواه، توسعه کاشت نشایی، استفاده از ارقام مقاوم و پرمحصول، توسعه آبیاری تحت فشار در مزارع از جمله اقدامات انجام شده برای افزایش میزان کشت گیاهان دارویی است و تاکنون تسهیلاتی جهت کشت گیاهان دارویی به متقاضیان ارائه شده است.
گسترش کاشت گیاهان دارویی زمینه ساز اشتغال
ابراهیمی گفت: تاکنون با ارائه تسهیلات لازم برای تولید گیاهان دارویی متناسب با اقلیم استان، زمینه ایجاد اشتغال ۵ هزار نفر در بخش کشت گیاهان دارویی فراهم شده است.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر سالانه ۲۶۰ تن تولید گیاه دارویی و کم آبخواه به خصوص زعفران در استان کشت می‌شود،گفت: با استفاده از روش‌های نوین کشت و عرضه این گیاهان علاوه بر کمک به منابع آبی استان از ظرفیت‌های موجود در این حوزه است.
وی با اشاره به کم آبی‌های اخیر در استان یزد گفت: گیاهان دارویی متناسب‌ترین جایگزین برای کشت‌های پر آب خواه مانند صیفی جات و سبزیجات است.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: گیاه زیره ۱۹۰ هکتار از سطح زمین های استان را به خود اختصاص داده است.
ابراهیمی افزود: این محصول با میزان ۱۱۴ تن تولید در سال در شهرستان‌های خاتم و ابرکوه کشت می‌شود و از آن جایی که زیره یکی از محصولاتی است که حداکثر ۳ مرحله نیاز به آبیاری دارد و جزو گیاهان کم آبخواه به حساب می‌اید و به دلیل اهمیت موضوع سوددهی کشت زیره در سال‌های اخیر بنا داریم در دیگر شهرستان‌های استان هم به کار ترویجی برای کشت این گیاه بپردازیم.
ابراهیمی دومین گیاه دارویی استان را نیز گیاه مرزنجوش اعلام کرد که در شهرستان‌های اشکذر، مهریز، خاتم و بهاباد کشت می‌شود.
وی تولید این محصول را ۸۵ تن در ۴۳ هکتار عنوان کرد و گفت: کشت گیاه دارویی مرزنجوش را بخاطر شرایط خاص آب و هوایی و کمبود شدید آب و در راستای تغییر الگوی کشت در اکثر شهرستان استان مورد توجه قرار داده ایم.
وی گیاهان شوید و شنبلیله را با ۴۱ و ۳۰ هکتار در رده سوم و چهارم کشت گیاهان دارویی استان دانست و گفت: نعنا، شیرین بیان، شاتره، مرزه، کاسنی، گل گاوزبان و … از دیگر گیاهان دارویی استان بشمار می‌روند که در شهرستان‌های استان یزد به صورت پراکنده کشت می‌شوند.
ابراهیمی ارزش ریالی کل محصولات و گیاهان دارویی استان را نزدیک ۵۵ میلیارد ریال ذکر کرد و گفت: با توجه به کم آبی استان روی آوردن کشاورزان به کشت‌های کم آبخواه انواع گیاهان دارویی می‌تواند هم به منابع آبی استان کمک کند هم منبع درآمد بهتر و مطمئن تری برای کشاورزان استان باشد.
تولیدسالانه ۲۶۰ تن گیاه دارویی در یزد
سجادی پور ئیس جهاد کشاورزی استان یزد در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد ؛گفت: سالانه ۲۶۰ تن گیاهان دارویی اعم از زعفران، مرزنگوش، زیره سبز و انغوزه در استان یزد تولید و به استان‌های هم جوار و یا حتی کشور‌های همسایه صادر می‌شود.
سجادی پور افزود: بیش از ۹۰۰ گونه گیاهی در یزد شناسایی‌شده که ۶۸ درصد این گونه‌های گیاهی در منطقه شیرکوه تفت و مهریز قرار دارد.
وی گفت: سعی داریم با ارائه تسهیلات بیشتر و حمایت کشاورزان به کشت گیاهان دارویی به جای گیاهان پر آب خواه، استان یزد را به یکی از مهم‌ترین صادر کنندگان کشور در زمینه گیاهان دارویی تبدیل کنیم.
جوادیان زاده مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای یزد گفت: سالانه ۹۵۰ میلیون متر مکعب آب از محل چاه ها، چشمه‌ها و قنات‌های استان در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که این میزان آب تا پایان برنامه ششم توسعه به حدود ۴۵۰ میلیون متر مکعب کاهش خواهد یافت.
جوادیان زاده افزود: این طرح‌ها به گونه ایی اجرا می‌شود که باعث افزایش تولید و اشتغال در این بخش را نیز به دنبال دارد.
وی توسعه کشت‌های کم آبخواه، گیاهان دارویی و جایگزین کردن کشت‌های کم آبخواه به جای پرآبخواه را از برنامه‌های استان در بخش گیاهان دارویی عنوان کرد.
گل محمدی یکی دیگر از گیاه کم‌آبخواه و زودبازده در استان یزد
یدالله جوادپور مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان یزد در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد ؛ با اشاره به بیش از پنج هکتار سطح زیر کشت گل محمدی در استان گفت: سالیانه ۲۳۰ تن گل‌تر و بیش از هشت هزار کیلوگرم غنچه خشک گل محمدی از استان یزد برداشت می شود.
جوادپور بابیان اینکه سالیانه میزان تولید گلاب استان یزد ۳۵۰ هزار لیتر گلاب استحصالی است، افزود: گل محمدی یک گیاه کم‌آبخواه و زودبازده در استان یزد است ودر ردیف اول کاشت گیاهان دارویی قرار دارد و بیشترین سطح زیرکشت گل محمدی به ترتیب به شهرستان‌های تفت، مهریز، اشکذر، خاتم و اردکان اختصاص یافته است.
وی با اشاره به اینکه موارد مصرف گل محمدی برای گلاب‌گیری، اسانس خوراکی، عطر، ادکلن، دمنوش و موارد دیگر است، گفت: صنایع تبدیلی گلاب در شهرستان‌های تفت، مهریز و اشکذر وجود دارد.
اصلاح الگوی کشت گیاهان دارویی در مواجهه با شرایط کم آبی استان یزد در دستورکار سازمان جهادکشاورزی قرار گرفته است، در همین راستا، کشت گیاهان کم آبخواه و استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری از جمله ضرورت‌های فعلی در کشاورزی است.
با توجه به اهمیت اقتصادی و بهداشتی گیاهان دارویی، این موضوع می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های کلان کشور جایگاهی شایسته و درخور توجه داشته باشد به‌ویژه اینکه می‌تواند سهم قابل‌توجهی از صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص دهد.
صدیقه فلاحتی
