به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مهرنوشت، بازار یزد یکی از قدیمی ترین بازارهای ایران که ده ها سال عرضه کننده انواع کالاهای بومی این شهر بوده است. بازاری زیبا از دکان هایی پر از دستمال و شال یزدی، ترمه و ظروف مسی، دارایی و زیورآلات سنتی، پرده و پارچه های متقال. این زیبایی اما امروز با انواع کالاهای خارجی اصالت خود را از دست داده است. اکنون در کنار معدود دست ساخته های یزدی، انبوهی از کالاهای چینی و ترک و … را می بینی که بازارگرمی می کنند. یزدی هایی که سالها از هنرِ دستانِ مردمان سختکوش کویر خریداری می کردند، اکنون به دنبال اجناس خارجی اند تا از این قافله عقب نمانند.
سردی بازار و آدم هایی که کالای ایرانی به چشمشان نمی آید
در عصری بهاری به بازار یزد رفتم تا رو در رو با مردم گفتگو کنم. در ورودی بازار با خانواده ای همصحبت شدم که به همراه دو فرزند خود برای خرید آمده بودند. آقا مرتضی که پدر خانواده است می گوید: لباس های خانواده اش باید خارجی باشد، او لباس ها و شلوارهایی را خریداری می کند که نشان ترک دارد.
مسرش هم از بالابودن کیفیت پوشاک خارجی برایم گفت. او بر این باور است که برندهای خارجی علاوه بر تنوع طرح و رنگ، دوام بیشتری دارند.
کمی جلوتر وارد مغازه فروش شلوارهای مردانه شدم و با جوانی که در حال انتخاب شلوار بود گفتگو کردم.
علیرضا می گوید: همه شلوارهایش ترک است. دلیل انتخابش را جویا شدم که بدون تأمل گفت: همه دوستانم از پوشاک ترک استفاده می کنند. هم جنسش از پوشاک ایرانی بهتر است و هم خوش فرم تر است.
اما همه جا صحبت از پوشاک و کالای خارجی نیست. در تقاطع بازار یزد دکان بزازی به نظرم آمد که مشتری زیادی داشت. با مادر و دختری که به دنبال خرید چادر مشکی بودند، همصحبت شدم. آنها ملاک خریدشان، پارچه های تولیدی یزد است. معتقدند که پارچه های یزدی کیفیت خوبی دارد و همیشه برای دوخت لباس هایشان از نساجی های یزد خریداری می کنند.
در هیاهوی بازار و خرید مردم به سراغ فروشندگان هم رفتم. کسانی که سعی دارند با تبلیغ اجناس خود رضایت مشتریان بیشتری را جلب کنند.
آقای دهقان بیش از پنجاه سال است که در بازار یزد مغازه دارد، او پیش از این فروشنده منسوجات یزد بود و اکنون در مغازه خود پوشاک مردانه و زنانه عرضه می کند. در داخل ویترین های مغازه اش لباس و شلوارهایی با مارک های مختلف است؛ از پوشاک ایرانی تا اجناس ترکی و چینی و تایلندی.
دقایقی با این فروشنده کهنه کار به گفتگو نشستم. برایم از سردی بازار داخلی گفت و بی رغبتی مردمی که پوشاک ایرانی به چشمشان نمی آید. آقای دهقان می گوید: مشتریانی دارم که تنها خریدار جنس خارجی هستند و تقاضای عرضه آن را دارند. او نکته ای را گفت که جای کمی تأمل داشت؛ عرضه پوشاک و پارچه هایی از واحدهای تولیدی یزد که اکنون با نشان خارجی در برخی مغازه ها و با قیمت های گزاف در بازار به فروش می رسد.
همین مسئله من را راهی دکان استاد علی خیاط کرد. کسی که سالها تولیدات واحدهای نساجی یزد را می دوزد و به بازار عرضه می کند. او با صراحت می گوید: عمده شلوارهای جینی که در بازار است پارچه اش در یکی از واحدهای نساجی یزد بافته می شود، پس از ارسال به تهران و سنگ شور شدن، در خیاطی ها دوخته و با برچسب ترک وارد بازار ما می شود.
یزد ، قطب نساجی کشور
استان یزد با داشتن سه هزار و ۷۰۰واحد صنعتی در ردیف چهارمین استان صنعتی کشور قرار گرفته که در این بین صنعت نساجی بیشترین اشتغال و تولیدات صنعتی را به خود اختصاص داده است.
نه تنها در گذشته صنعت نساجی هسته اصلی صنعتی و اقتصادی یزد به شمار می رفته است، بلکه اکنون نیز مهمترین بخش صنعتی و اقتصادی این استان با سرمایه گذاری بیش از هفت هزار میلیارد ریال مربوط به تولیدات نساجی است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد می گوید هم اکنون ۶۷۱واحد تولیدی فعال نساجی در یزد وجود دارد که با تولید انواع نخ، پارچه و محصولات نساجی برای بیش از ۲۴هزار نفر اشتغالزایی کرده است.
محمدرضا علمدار می افزاید: هم اکنون بیشترین تنوع در تولیدات نساجی کشور شامل پارچه های رومبلی، روفرشی، پرده ای، ترمه و پارچه های نخی متعلق به استان یزد است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد همچنین از فعالیت بزرگترین و قدیمتی ترین واحد نساجی کشور در یزد خبر می دهد و می گوید : این واحد تولیدکننده انواع نخ و پارچه با کیفیت استاندارد است.
فعالیت بزرگترین و قدیمی ترین واحد نساجی کشور در یزد
رونق پوشاک و پارچه هایی با نشان خارجی در بازار یزد در حالی است که یکی از بزرگترین و قدیمی ترین واحدهای تولید پارچه خاورمیانه در استان یزد فعالیت دارد.
مدیرعامل این واحد نساجی می گوید: در این واحد انواع پارچه های شلواری (جین و کتان)، پیراهنی، ملحفه ای، پرده ای، مانتویی، چادر مشکی، رومبلی و پتوی سبک با ترکیب پنبه و الیاف مصنوعی تولید می شود.
ضرابیه با اشاره به اینکه دو خط ریسندگی الیاف کوتاه و دولاتاب در این واحد تولیدی فعال است می افزاید: میزان تولید سالانه ما ۱۱هزار تن انواع نخ های پنبه ای، پنبه‌ای شانه شده، الیاف مصنوعی و مخلوط آنها در نمره های مختلف و همچنین تولید سالانه هزار و ۵۰۰تن نخ دولا است.
این کارخانه نساجی که فعالیت خود را از سال۱۳۳۵ آغاز کرده است، پس از سالها تلاش و تجربه، اکنون با بهره گیری از دستگاه های روز دنیا و بهره گیری از با کیفیت ترین مواد اولیه تولید داخل به بافت پارچه در اندازه های مختلف می پردازد.
مدیر کارخانه با اشاره به تولید سالانه ۶۰میلیون مترمربع انواع پارچه در این واحد تولیدی می گوید: هم اکنون یک هزار نفر به طور مستقیم و پنج هزار نفر به طور غیرمستقیم در بخش های مختلف این واحد مشغول به کارند.
طباطبایی می افزاید: این میزان تولید پارچه باعث شده تا سالانه این واحد تولیدی ۱۰میلیون دلار برای کشور ارزآوری داشته باشد.
بومی سازی دستگاههای بافت پارچه و تطابق بافت ها با استانداردهای روز جهان از دیگر موفقیت های این واحد نساجی است.
دقایقی با خانم بحری زاده مسئول آزمایشگاه همصحبت شدم. او برایم گفت: آزمایشگاه، قلب سالن تکمیل است. همه مواد ورودی و فرمول های اولیه رنگرزی در این قسمت تست می شود تا به لحاظ قدرت و کیفیت مطابق با استانداردهای جهانی باشد.
پارچه هایی با عرض‌های۲۲۰، ۳۲۰و۳۶۰ سانتیمتر که اکنون با طرح ها و رنگ های متنوع و با هنرِ دست متخصصان کارخانه تولید می شود.
ولی زاده که خود فارغ التحصیل رشته نساجی است و بعنوان مسئول واحد طراحی کارخانه مشغول به کار است، می گوید: در این بخش پارچه ها بر اساس سلیقه مشتری و نظرسنجی در بازار طراحی و نقش آن بر روی دستگاه پیاده می شود.
و اکنون در قلب کویر این واحد تولیدی مشتی نمونه خروار است، واحدی که در ادامه توسعه فعالیت های خود و بنابر اصل احترام به مشتری، سیاست از تولید به مصرف را در دستور کار خود قرار داده است.
مدیر داخلی کارخانه می گوید: چندسالی است که در این کارخانه پارچه ها برای مصرف‌کنندگان نهایی تولید می شود.
نقاش زاده می افزاید: از مجموعه های مورد استفاده در آشپزخانه، پذیرایی و اتاق خواب، انواع شلوار جین و کتان، پیراهن، روسری، چادر مشکی، مانتو و پتوی سبک در نمایشگاه‌های این شرکت به مشتریان عرضه می‌شود.
پارچه ایرانی را به نام خارجی می خرند
چند سالی است که آمارها نگران کننده است، به دلیل بی رغبتی مردم به خرید کالای ایرانی و رکود بازار، متاسفانه نیمی از واحدهای تولید نساجی در استان یزد به صورت نیمه تعطیل درآمده و یا به طور کامل تعطیل شده است.
گرچه حمایت از تولید ملی باید دغدغه اصلی مسئولان باشد، اما بخشی از کار به خرید مردم و انتخاب کالای تولید داخلی از سوی آنها برمی گردد.
خرید پارچه های یزدی آنهم با نشان ترک در بازار مسئله ای که تولید کنندگان واحدهای نساجی یزد از آن رنج می برند.
ضرابیه مدیرعامل کارخانه نساجی در یزد می گوید: به دلیل استقبال مردم کیفیت را بالا برده ایم، استانداردترین پارچه را تولید می کنیم اما به دلیل تقاضای مردم، فروشندگانی را داریم که پوشاک تولیدی ما را با برچسب خارجی می فروشند.
قرقچیان هم از یکی از مدیران واحد تولیدی نساجی است که مشکل رکود این واحدها را ورود پارچه های قاچاق به کشور عنوان می کند و می گوید: متاسفانه کالای قاچاق قدرت رقابت را از تولیدکنندگان می گیرد؛ اجناسی که قاچاق می شود تعرفه گمرکی ندارند بویژه پارچه های چینی. بازار را قبضه و در نهایت تولید ما را فلج می کنند.
مدیرعامل یکی از کارخانه های رومبلی یزد هم می گوید ورود پارچه های قاچاق، اشباع بازار از پارچه های بی کیفیت چینی و حمایت نکردن مردم از پارچه های تولید داخل از عمده دلایل رکود بازار است.
مهدی عشقیان می افزاید پارچه های رومبلی یزد با بهترین کیفیت در حال تولید است اما با بی مهری فروشندگان و خریداران این پارچه ها در بازار به اسم پارچه ترک به فروش می رسد چون نشان تجاری خارجی بیشتر مورد تقاضای مردم است.
انتخاب با خود ماست
بانک جهانی سرانه مصرف پوشاک هر ایرانی را سالانه ۱۵۰دلار عنوان کرده است. با احتساب جمعیت ۸۰میلیونی کشورمان مصرف پوشاک کشور در سال به ۱۲میلیارد دلار می رسد.
بر اساس خبری که دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایرانی اواخر سال گذشته اعلام کرد ۵۰درصد پوشاک مورد نیاز کشور توسط تولیدکنندگان داخلی تأمین می‌شود و بقیه آن از طریق واردات است.
قدیری با اشاره به اینکه بیشترین حجم پوشاک قاچاق از کشورهای چین و ترکیه به ایران است، می گوید: آمار گمرک میزان واردات رسمی پوشاک کشور را ۶۱میلیون دلار اعلام کرده است حال اگر اعداد را کنار هم بگذاریم به رقم ۴میلیارد دلار قاچاق پوشاک نزدیک می‌شویم، در حقیقت اشتغال برای یک میلیون نفر از بین رفته است و این امر برای کشوری چون ایران چالش دردآوری است.
بر این اساس اگر می خواهیم هویت خود را حفظ کنیم، اشتغال کارگر ایرانی را تضمین کنیم و البته چراغ واحدهای تولیدی کشور خودمان را همچنان روشن نگه داریم، انتخاب با خود ماست.
نویسنده: سیده سکینه میرطاهری
