مهرنوشت - خورشید خانم از نقش‌های زیبای سفال و سرامیک میبد یزد است که نماد آفتاب درخشان کویر محسوب می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مهرنوشت، شهر میبد یکی از شهر‌های زیبا وتاریخی استان یزد است که از قدیم الایام کانون صنعت سفالگری محسوب می‌شده است. همین دیرینه باعث شده تا امروز این شهر به عنوان یکی از کانون‌های تولید کاشی و سرامیک کشور هم شناخته شود. سفالگری پیشه دیرینه مردمان این دیار بوده‌است و امروزه نیز سفال میبد به سرتاسر دنیا صادر می‌شود.

سفالگری جادوی آب، خاک، آتش و رنگ

سالهاست که هنرمندان سفالگر میبدی سفالینه‌های خود را با نقوشی زیبا عرضه می‌کنند. سفالگری جادوی آب، خاک، آتش و رنگ است. هنرمندان سفالگرمیبدی با خاک رس سفالینه‌های  منحصر به فردی را می‌سازند.

به گفته معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد بیش از ۱۵۰هنرمند در بیش از ۴۰کارگاه سفال و سرامیک در میبد فعالیت می‌کنند.

دهقان می‌افزاید این هنرمندان سالیانه ۱۸۰۰تن سفال و سرامیک به ارزش ۱۲میلیارد ریال تولید می‌کنند. سفالینه‌های تولید شده وقتی با نقش‌های اصیل برگرفته از طبیعت کویری آمیخته می‌شود زیبایی مضاعفی پیدا می‌کند.

عباسی یکی از سفالگران میبدی که ۱۵سال است روی سفال‌ها و سرامیک نقش می زند می‌گوید خورشید خانم، مرغ و ماهی، گبه و برفکی از جمله نقش‌های سفال و سرامیک میبد است. به گفته وی نقش خورشید خانم سمبل آفتاب درخشان کویر و نقش ماهی سمبل ماهی‌های موجود در قنات‌ها یزد بوده است.

علمچی یکی دیگر از سفالگران میبدی در مورد رنگ‌های ظروف سفالی و سرامیکی می‌گوید: ما از رنگ‌های اصیل ایرانی در سفال‌ها یعنی آبی فیروزه‌ای، سبز آبی و سرخ  استفاده می‌کنیم.

سفالگران میبدی در کارگاه‌های سفالگری تلاش می‌کنند تا بر اساس سلیقه مشتری  تولیدات مختلفی از ظروف مصرفی تا تزیینی تولید کنند. ابتکار و نوآوری حرف مهمی در تولید سفال و سرامیک می‌زند.

چند جوان تحصیلکرده یزدی در این راستا با تاسیس کارگاهی تلاش کرده اند تا محصولات منحصر به فرد تولید کنند. میرزازاده مسئول کارگاه می‌گوید تلاش می‌کنیم با احیای طرح‌ها و نقش‌های دوران صفوی، سلجوقی و قاجار و با تلفیق آن با رنگ‌های اصیل ایرانی و یک نوع لعاب خاص ظروف مصرف و تزیینی سفالی خاص و منحصر به فرد تولید کنیم.

صنعت سفالگری در گیر و دار مشکلات

تلاش برای حل و فصل پاره‌ای از مشکلات، نخستین و مهم‌ترین گام برای ارتقای صنعت دیرینه سفالگری به شمار می رود.

پای درد دل سفالگران میبدی که می‌نشینی، گران شدن سوخت، افزایش قیمت مواد اولیه، افزایش هزینه حمل و نقل، واردات کالا‌های مشابه از چین و مهمتر از همه رکود بازار از جمله مهم‌ترین مشکلاتیست که سفالگران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

به ظن کارشناسان با این افزایش قیمت‌ها، هزینه تمام‌شده‌ سفال بالا می‌رود و خود عاملی برای عدم توانایی رقابت سفال میبد با کالا‌های مشابه خارجی مانندکالای چینی می‌شود. متاسفانه چین بازار میبد را نیز همانند دیگر بازار‌ها تسخیر کرده است و کالا‌های چینی و بی کیفیت در مغازه‌ها و به اسم تولیدات هنرمندان این شهر جهانی به فروش می‌رسد.

آقایی یکی از فعالان و کارگاه داران سفال در میبد می‌گوید ما درمیبد نیازمند نمایشگاه‌های دائمی‌تر و فراهم شدن زیرساخت‌هایی برای عرضه سفالینه‌های خود به مرکز استان هستیم تابتوانیم تولیدات خود را آسان‌تر در اختیار مشتریان قرار دهیم.

آنچه مسلم است اینکه متاسفانه امروزه صنعت سفالگری که به‌عنوان یک هنر ایرانی در دنیا زبانزد است، با شبیه سازی بی کیفیت کشور چین وضع آشفته‌ای پیدا کرده و منجر به رکود بازار، تعطیلی کارگاه‌های سفال و دامن زدن به بیکاری شده است.

حمایت از کالای ایرانی با خرید صنایع دستی

سفالگری صنعت دستی مردمان کویری یزد است که قدمت  آن به هزاران سال می‌رسد. این صنعت دستی زیبا  برای ماندگاری حمایت ما را می‌طلبد. اگر این صنعت دستی هزاران ساله با بی مهری ایرانی‌ها مواجه شود دیرزمانی نخواهد پایید که جای صنایع دستی ایران را صنایع دستی مشابه از  خارج از کشور پرخواهد کرد. حمایت از کالای ایرانی در خرید صنایع دستی سفالگری تجلی می‌یابد ضمن آن که اصالت هنر و صنعت دست ایرانیان را به نسل‌های آینده منتقل می‌کند. تولیدات سفال و سرامیک می‌تواند هم در تزیینات منازل و ادارات و محل‌های کار به کار گرفته شود و هم به عنوان ظروف آشپزخانه مورد استفاده قرار گیرد.

به گفته حسن آبادی کارشناس صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد ایجاد نمایشگاه‌های دائم و موقتی از جمله اقدامات این اداره کل در زمینه حمایت از این نوع صنایع دستی بوده است.وی می‌افزاید توجه به صنایع دستی می‌تواند هم اقتصاد کشور راشکوفا کرده و هم آثار با کیفیت ومتنوع را در عرصه جهانی بیشتر معرفی کند.

و سخن آخر ..

با این همه به نظر می‌رسد رشد این صنعت و اقبال عمومی به آن نیازمند تلاش جدی‌تر مسئولان و توجه بیشتر مردم به صنعت سفالگری است. ماندگاری این صنعت دستی زیبا قطعا هنگامی صورت خواهد گرفت که ایرانیان  این صنعت دستی را مهجور نگذارند و با خرید سفالینه‌ها صاحبان این صنعت را تشویق به تولید کنند. امیدواریم سال جاری در گوشه‌ای از منازل ایرانیان سفالینه‌های زیبا هم جای گیرد.

نویسنده: مهدیه رضایی مهر