به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مهرنوشت، درست در مرکز شهر یزد واقع شده است، دادگاه خانواده در دادگستری کل استان یزد که وقتی قدم در راهروهای نیمه تاریک آن می گذاری همهمه هایی می شنوی از جنس تنش و دعوا. زوج هایی که به قول خودشان طاقت شان طاق شده و دیگر نمی توانند زیر یک سقف زندگی کنند.
مریم که فقط ۱۷ سال دارد و باید این روزها به فکر درس و مدرسه باشد، پله های دادگاه را بالا و پائین می کند و به دنبال گرفتن حقوق از دست رفته اش است.
او می گوید: ۱۵ ساله بود که به اجبار پدرش با مردی ۳۰ ساله ازدواج می کند، کسی که پیش از این همسر خود را در سانحه رانندگی از دست داده و به دنبال دایه ای برای فرزندانش بود.
مریم در حالیکه اشک از چشمانش جاری شده درباره داستان زندگی اش در زیرزمینی ۶۰ متری می گوید که در همان آغاز زندگی مشترکشان، باید پسر هشت ساله و دختر چهارساله شوهرش را تَر و خشک کند.
او برایم گفت: چند ماهی بیشتر از زندگی مشترک مان نگذشته بود که اختلاف من و امین شروع شد، دعواهایمان ابتدا بخاطر بچه ها بود و بعد از آن بهانه گیری ها به خانواده و قیافه و نحوه پوشش ختم می شد، کار به جایی رسید که به شدت عصبانی می شد و بارها من را با تسمه کتک می زد.
ناگهان صدای بلند مردی کمی آن طرف تر در سایه روشن راهرو دادگاه، گفتگوی من و مریم را قطع کرد.
صدای جوانی قد بلند به گوش می رسد که می گوید : طلاقت نمی دهم. با خواهش و تمنا از همسرش می خواهد که دادخواست طلاقش را پس بگیرد.
گفتگویم با مریم را ادامه می دهم، او که تنها دو سال از زندگی مشترکش می گذرد، می گوید: در یکی از دعواهایمان، بچه ام سقط شد و پس از آن دیگر به خانه امین برنگشتم؛ تقاضای طلاق دادم و اکنون دو ماهی است که مهریه ام را به اجرا گذاشته ام.
به جز مریم، مردان و زنان زیادی در راهروهای دادگاه خانواده دیده می شوند که هر کدام به دلیلی، جوانی و عمرشان را تباه شده دیده اند و معتقدند تنها راه خوشبختی در زندگی آینده شان در جدایی از یکدیگر است.
نداشتن شناخت، مهمترین عامل طلاق
یکی از کارشناسان مشاوره استان یزد با اشاره به اینکه اولین علت اصلی طلاق در جامعه ما، نداشتن شناخت مناسب زوج ها نسبت به یکدیگر است، می گوید: متاسفانه افراد در حالی که به خصوصیات و ویژگی های شخصیتی و رفتاری شریک آینده زندگیشان آگاهی ندارند، ازدواج می کنند و پس از مدتی با هم کنار نمی آیند.
حسن گرامی می افزاید: توجه به ظاهر، توجه به عادتهای شخصی، شباهت های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و تفاوت سنی از مواردی است که خیلی از دخترها و پسرها در هنگام ازدواج آن را ساده می بینند و بدون توجه به آن تصمیم می گیرند.
کارشناس مشاور بهزیستی استان یزد هم می گوید: درصد زیادی از طلاق ها ریشه در انتخاب های نادرست دارد. ریشه در این دارد که افراد فرایند تصمیم گیری برای انتخاب همسر را به صورت صحیح طی نکردند، فرد یا خودش را خوب نشناخته است یا از طرف مقابل شناخت ندارد و انتخاب نادرستی انجام می دهد.
حسینعلی دهقانی زاده که سالیان درازی است به زوج های جوان مشاوره می دهد، از تجربیاتش می گوید و بیان می کند: توانایی نداشتن ارتباط موثر و سازگار نبودن، تکراری شدن رابطه و دخالت های اطرافیان از دیگر عواملی است که روابط زناشویی را خدشه دار می کند.
از هر سه ازدواج ، یک طلاق
بر اساس آمارهای منتشر شده در پایگاه ثبت احوال کشور، در سال گذشته بیش از ۱۳۳ هزار واقعه طلاق در دفاتر اسناد رسمی به ثبت رسیده است. بیشترین گروه های سنی طلاق مربوط به مردان ۳۰ تا ۳۴ ساله و زنان ۲۵ تا ۲۹ ساله است.
سیف الله ابوترابی سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور در گفتگویش به مناسبت روز ملی ثبت احوال با اصحاب رسانه می گوید: نسبت ازدواج به طلاق در ۹ ماهه سال ۹۶ ، به ازای هر ۳ و ۶ دهم ازدواج، یک طلاق است.
او با بیان اینکه بین سالهای ۹۵ و ۹۶ ، میزان طلاق پر شتاب نبوده است، می افزاید: این در حالی است که با مقایسه آماری طلاق از سال ۹۰ تا ۹۵ ، مشاهده می کنیم که نرخ ثبت طلاق از رقم ۹/۱ به ۱/۲ رسیده است.
در گفتگو با رئیس بهزیستی استان یزد به اطلاعات قابل تاملی در خصوص طلاق رسیدم. جلیل عفتی می گوید: ۵۰ درصد آمار طلاق در پنج سال اول زندگی رخ می دهد و نزدیک به ده درصد آمار طلاق هم مربوط به زوج هایی است که هنوز زندگی مشترک خود را شروع نکرده اند.
مدیرکل ثبت احوال استان یزد هم از آمار نگران کننده ازدواج و طلاق در این استان خبر می دهد و می گوید: آمار ازدواج در سال گذشته ۱۷ درصد نسبت به سال قبل آن کاهش داشته اما آمار طلاق بالاتر رفته است.
مکرمی با اشاره به اینکه در سال ۹۵، هزار و ۶۳۸ واقعه طلاق در استان یزد به ثبت رسید می افزاید: این تعداد در سال ۹۶ ، هزار و ۶۶۰ واقعه است.
آمار بالای طلاق بخصوص در دهه اخیر در استان یزد زنگ خطر متلاشی شدن نهاد خانواده را به صدا درآورده و کارشناسان بهزیستی یزد را بر آن داشته تا برای پیشگیری از طلاق و پیامدهای ناشی از آن در جامعه چاره اندیشی کنند.
یزد، نخستین مجری طرح دانشنامه ازدواج در کشور
خانواده مهمترین نهاد اجتماعی است، بدون شک اگر بخواهیم در آینده جامعه ای سالم و مسئولیت پذیر داشته باشیم باید برای آموزش های پیش از ازدواج ، سرمایه گذاری کنیم.
مدیرکل بهزیستی استان یزد با بیان اینکه بهترین راهکار برای کاهش آمار طلاق، آموزش مهارتهای زندگی است می گوید: با هم اندیشی کارشناسان بهزیستی برای نخستین بار در کشور طرحی با عنوان دانشنامه ازدواج طراحی و در شهرستان میبد اجرا شد.
جلیل عفتی می افزاید: در این طرح دخترها و پسرهای بالای ۱۵ سال با شرکت در دوره هایی در سه سرفصل معیارهای انتخاب همسر، خطاهای فاحش در ازدواج و اهمیت آموزش های پیش از ازدواج، مباحث لازم را فرا می گیرند.
مدیرکل بهزیستی استان یزد بالابردن آموزش ، آگاهی ، شناخت و مهارت را مهمترین هدف اجرای طرح دانشنامه ازدواج می داند و بیان می کند: این آموزش ها باعث می شود که زوج ها با اطلاع و با چشم باز، وارد زندگی مشترک شوند.
رئیس بهزیستی شهرستان میبد هم با اشاره به اینکه در این شهرستان ۸۲ هزار نفر نیازمند آموزش های پیش از ازدواج هستند، می گوید: در طرح دانشنامه ازدواج تاکنون بیش از سه هزار نفر به طور رایگان و داوطلبانه در مراکز مشاوره، کانون های فرهنگی مساجد و مدارس شهرستان آموزش دیده اند.
سیدمحسن فلاح می افزاید: سلامت جسم و روان، تناسب فرهنگی خانواده ها، سوابق خانوادگی، سطح تحصیلات و درآمد، مبانی اعتقادی و اختلاف سنی از مواردی است که در این طرح توسط کارشناسان مشاوره ارائه می شود.
دانشنامه ازدواج، گامی کلیدی در انتخاب همسر
اما در ادامه این گزارش سفری کوتاه داشتم به شهرستان میبد، جایی که پایلوت اجرای طرح دانشنامه ازدواج در کشور است. به سراغ خانواده ای رفتم که تازه زندگی مشترک شان را آغاز کرده اند و با شرکت در کلاس های طرح دانشنامه ازدواج، اکنون زندگی موفق و بدون دغدغه ای دارند.
نرگس و رضا چند ماهی است که به خانه بخت رفته اند و در شهرک امام صادق میبد در خانه ای استیجاری زندگی می کنند. دقایقی با نرگس به گفتگو نشستم، کسی که از همسر و زندگی کنونی اش راضی است و آن را مدیون مشاوره های طرح دانشنامه ازدواج می داند.
او می گوید: همیشه در مجالس خواستگاری با شک و تردید به مسئله ازدواج نگاه می کردم، همه چیز را در ظاهر طرف می دیدم و بر این باور بودم که خیلی از تفاوت ها را می توان بعد از ازدواج حل کرد اما شرکت در کلاسهای دانشنامه ازدواج نظرم را به کلی عوض کرد.
نرگس ۲۱ ساله ضمن توصیه به همه جوانها برای شرکت در کلاسهای مشاوره این طرح می افزاید: در این طرح جواب سوالات خود را در زمینه ازدواج، چرایی ازدواج و فلسفه ازدواج فراگرفتم.
اما امثال نرگس، دخترها و پسرهای زیادی در میبد زیرپوشش طرح دانشنامه ازدواج قرار گرفتند و این طرح هم اکنون در مدارس این شهرستان و در مقطع متوسطه در حال اجراست.
کارشناس مسئول طرح دانشنامه ازدواج می گوید: در این طرح ما مسئله ازدواج را برای جامعه هدف تبیین می کنیم، مباحثی همچون ضرورت و اهمیت آموزش های قبل از ازدواج، معیارهای انتخاب همسر، سوالات جلسه خواستگاری، چالش های ازدواج در سال اول زندگی، تاثیرگذاری مفهوم جذابیت و اقدامات و رفتارهایی که باید در دوران نامزدی و عقد انجام شود.
حسینعلی دهقانی زاده از علائم هشدار دهنده در رابطه با انتخاب همسر می گوید. او معتقد است که خیلی از دخترها و پسرها آگاهی های لازم در رابطه با ازدواج را ندارند، خیلی عجولانه سازش می کنند، عجولانه دست به انتخاب همسر می زنند و در مدت زمان کوتاهی ازدواج می کنند.
کارشناس مسئول طرح دانشنامه ازدواج می افزاید: مهمترین مقصودمان در این طرح ایجاد حس رضایت و خشنودی در بین زوج های جوان است، به طور حتم اگر سطح رضایتمندی زناشویی را بالا ببریم سطح نشاط و سلامت روان افراد جامعه بالاتر می رود و در این صورت مشکلات زیادی حل خواهد شد.
طرح دانشنامه ازدواج که کمتر از یک سال از عمرش می گذرد، خوشبختانه دستاوردهای خوبی را به دنبال داشته است، بگونه ای که مدیرکل بهزیستی استان یزد می گوید: بر اساس آمار کارشناسان تا ۳۰ درصد از آمار طلاق شهرستان میبد با اجرای این طرح کاهش داشته است.
جلیل عفتی با اشاره به موفقیت آمیز بودن اجرای این طرح در میبد می افزاید: به دنبال برنامه ای برای اجرایی شدن دانشنامه ازدواج در همه مناطق استان یزد هستیم تا کاهش آسیب و ارتقای سلامت خانواده و جامعه را به ارمغان آوریم.
اکنون طرح دانشنامه ازدواج بعنوان گام کلیدی در انتخاب همسر و داشتن خانواده ای پویا و بانشاط می تواند بعنوان طرحی ملی در همه مناطق کشور اجرایی شود، دانشی که می تواند حتی بعنوان یکی از سرفصل های آموزشی در مدارس مورد توجه قرار گیرد و با ارائه آموزش های کاربردی زمینه ساز ازدواج های موفق و به دنبال آن، خانواد هایی سالم و امیدوار باشد.
نویسنده: سید سکینه میرطاهری
